Files
J1B4-Fitbot/docs/personal-documentation/Luca/literatuuronderzoek/literatuur-onderzoek.md
Luca Warmenhoven 8d5cecce27 updated gay
2024-05-25 19:34:58 +02:00

137 lines
11 KiB
Markdown

## Hoe kunnen we voorkomen dat de privacy van ouderen geschonden wordt bij het inzetten van kunstmatige intelligentie om eenzaamheid te bestrijden?
#### Literatuuronderzoek door Luca Warmenhoven
---
### Inhoudsopgave
1. [Inleiding](#inleiding)
2. [Achtergrondinformatie](#achtergrondinformatie)
3. [Onderzoeksvraag en Relevantie](#onderzoeksvraag-en-relevantie)
4. [Onderzoeksmethode](#onderzoeksmethode)
5. [Wat zijn de belangrijkste factoren die bijdragen aan eenzaamheid onder ouderen?](#hoe-ontstaat-eenzaamheid-onder-ouderen)
6. [Op welke manier kunnen we kunstmatige intelligentie inzetten om eenzaamheid onder ouderen te bestrijden?](#op-welke-manier-kunnen-we-kunstmatige-intelligentie-inzetten-om-eenzaamheid-onder-ouderen-te-bestrijden)
7. [Wat zijn de risico's voor de privacy van ouderen wanneer robots voorzien van kunstmatige intelligentie worden ingezet in de ouderenzorg?](#wat-zijn-de-risicos-voor-de-privacy-van-ouderen-wanneer-robots-voorzien-van-kunstmatige-intelligentie-worden-ingezet-in-de-ouderenzorg)
8. [Hoe kunnen we ervoor zorgen dat privacy niet wordt geschonden bij het inzetten van kunstmatige intelligentie om eenzaamheid te bestrijden?](#hoe-kunnen-we-ervoor-zorgen-dat-privacy-niet-wordt-geschonden-bij-het-inzetten-van-kunstmatige-intelligentie-om-eenzaamheid-te-bestrijden)
9. [Conclusie](#conclusie)
10. [Bronnen](#bronnen)
---
### Inleiding
De eenzaamheid onder ouderen is een groeiend probleem dat ernstige gevolgen kan hebben op zowel hun fysieke als mentale
gezondheid. In een vergrijzende samenleving wordt het steeds belangrijker om effectieve oplossingen te vinden om
eenzaamheid onder deze kwetsbare bevolkingsgroep te bestrijden. Een van de veelbelovende innovaties op dit gebied is
het gebruik van kunstmatige intelligentie (KI) en robots in de ouderenzorg. Deze technologieën hebben het potentieel
om ouderen van sociaal contact en ondersteuning te voorzien. Echter, het inzetten van KI roept ook belangrijke
vragen op met betrekking tot de privacy van deze groep.
Het doel van dit onderzoek is om antwoord te geven op de vraag:
*"Hoe kunnen we voorkomen dat de privacy van ouderen geschonden wordt bij
het inzetten van kunstmatige intelligentie om eenzaamheid te bestrijden?"*
Om deze vraag te beantwoorden, zullen we eerst de belangrijkste factoren onderzoeken die bijdragen aan eenzaamheid
onder ouderen. Vervolgens zullen we verkennen hoe KI kan worden ingezet om eenzaamheid te verminderen. Daarna analyseren
we de risico's voor de privacy van ouderen bij het gebruik van KI en robots in de zorg, om tenslotte strategieën te
identificeren die ervoor zorgen dat de privacy van ouderen gewaarborgd blijft.
### Achtergrondinformatie
Eenzaamheid onder ouderen kan worden veroorzaakt door verschillende factoren zoals verlies van een partner,
gezondheidsproblemen, beperkte mobiliteit en sociale isolatie. KI-technologieën kunnen helpen om deze eenzaamheid te
verlichten door het bieden van virtuele gezelschap, sociale interactie en gepersonaliseerde zorg. Echter, het verzamelen
en verwerken van persoonlijke gegevens door KI-systemen brengt aanzienlijke privacyrisico's met zich mee, zoals
ongeautoriseerde toegang tot gevoelige informatie en onvoldoende gegevensbescherming.
### Onderzoeksvraag en Relevantie
Dit literatuuronderzoek richt zich op de vraag hoe we de privacy van ouderen kunnen beschermen bij het gebruik van KI
om eenzaamheid te bestrijden. Dit is van cruciaal belang omdat een gebrek aan adequate privacybescherming niet alleen
het vertrouwen in technologie kan ondermijnen, maar ook de effectiviteit van deze technologieën kan beperken.
### Onderzoeksmethode
Dit literatuuronderzoek is gebaseerd op een systematische analyse van wetenschappelijke artikelen, rapporten en
andere relevante bronnen over eenzaamheid onder ouderen, het gebruik van robots en KI in de ouderenzorg en
privacykwesties in de ouderenzorg. Het doel van dit onderzoek is om de lezer te voorzien van een overzicht van de
belangrijkste bevindingen en aanbevelingen op dit gebied.
---
### Wat zijn de belangrijkste factoren die bijdragen aan eenzaamheid onder ouderen?
Om erachter te hoe we eenzaamheid kunnen aanpakken is het noodzakelijk om te begrijpen waar het vandaan komt. Hierbij
is het belangrijk om te kijken naar wat voor factoren er meespelen in de levens van de ouderen die hieraan kunnen
bijdragen. Eenzaamheid kan zowel fysiek als mentaal zijn, dit betekent dat hoewel het persoon omringt kan zijn met
mensen, hij/zij nog steeds gevoelens van eenzaamheid kan ervaren. De oorzaak van emotionele eenzaamheid verschilt per
persoon, en valt niet zo gemakkelijk te verklaren, als te verhelpen. Bij fysieke eenzaamheid is het echter makkelijker
om erachter te komen waar het vandaan komt. Hierbij kunnen er andere omgevingsfactoren meespelen die ervoor zorgen dat
het persoon zich eenzaam voelt, denk hierbij aan het verlies van een partner of vrienden, familieproblematiek of acute
verandering van levensstijl ([1. SCP 2018](#bronnen)). Door dit soort veranderingen kan het zijn dat het persoon in een
depressie raakt, wat er weer voor kan zorgen dat het persoon zich eenzaam voelt, en dat het persoon zich nog meer
terugtrekt van de buitenwereld. Dit is een vicieuze cirkel die moeilijk te doorbreken is.
### Op welke manier kunnen we kunstmatige intelligentie inzetten om eenzaamheid onder ouderen te bestrijden?
In de laatste decennia is de technologie aanzienlijk geëvolueerd, wat heeft geleid tot bredere toepassingen ervan
in verschillende sectoren. Een van de sectoren waar technologie een grote rol kan spelen is de ouderenzorg.
Tegenwoordig worden robots steeds vaker ingezet in de ouderenzorg om ouderen te helpen met verschillende taken die
fysiek belastend kunnen zijn. Denk hierbij aan een robot die ouderen helpt met zichzelf wassen of met het nuttigen van
voedsel ([3. University of Japan, 2017](#bronnen)).
Naast fysieke taken kunnen robots voorzien van kunstmatige intelligentie ook ingezet worden om ouderen te helpen met
sociale interactie. Hierbij kan de robot conversaties voeren, verhalen vertellen of inhoudelijk reageren op vragen.
Onderzoek heeft aangetoond dat het toepassen van sociale robots in de ouderenzorg een positief effect kan hebben op
zowel cognitieve als emotionele gezondheid van ouderen ([4. University of Twente, 2020](#bronnen)).
Een van de voordelen van het inzetten van robots met kunstmatige intelligentie is dat ze 24/7 beschikbaar zijn en
gepersonaliseerde zorg kunnen bieden aan ouderen. Dit kan helpen om eenzaamheid te verminderen en ouderen te voorzien
van de nodige ondersteuning.
### Wat zijn de risico's voor de privacy van ouderen wanneer robots voorzien van kunstmatige intelligentie worden ingezet in de ouderenzorg?
Het inzetten van kunstmatige intelligentie in de ouderenzorg kan ook risico's met zich meebrengen voor de privacy van
ouderen. Een van de belangrijkste zorgen is het waarborgen van vertrouwelijke informatie over de ouderen in kwestie.
Indien de robots zijn voorzien van diverse sensoren en een internet verbinding, is het mogelijk dat de makers van de
robots deze informatie gebruiken om de robot te trainen om de reacties te personaliseren. Echter kan de inhoud van deze
data gevoelige informatie bevatten, zoals medische gegevens of financiële informatie. Het is daarom van groot belang
dat deze data goed beschermd wordt en dat ouderen controle hebben over hun eigen data ([5. KI, Privacy and Security, 2022](#bronnen)).
Een ander risico is dat de robots gehackt kunnen worden, wat ervoor kan zorgen dat de gevoelige informatie van ouderen
in verkeerde handen terecht komt. Daarom is het noodzakelijk dat er voldoende beveiligingsmaatregelen worden genomen
en/of dat de data op een veilige manier wordt opgeslagen ([6. Problematic Interactions between KI and Health Privacy, 2021](#bronnen)).
### Hoe kunnen we ervoor zorgen dat privacy niet wordt geschonden bij het inzetten van kunstmatige intelligentie om eenzaamheid te bestrijden?
Om ervoor te zorgen dat de privacy van ouderen niet geschonden wordt bij het inzetten van robots die zijn voorzien van
kunstmatige intelligentie is het belangrijk dat er voldoende maatregelen getroffen worden om de data van hen te
beschermen. Een van de manieren is om duidelijke richtlijnen op te stellen voor de makers van de robots, zodat er bekend
is welke data er verzameld mag worden en hoe zij hiermee moeten omgegaan. Daarnaast is het van belang dat ouderen
de optie hebben om zelf te bepalen welke data er verzameld mag worden en dat zij te allen tijde de controle hebben
over hun eigen data. Dit kan bijvoorbeeld door het instellen van duidelijk aangegeven privacy-instellingen op de robot
of door het aanbieden van een opt-out mogelijkheid ([5. KI, Privacy and Security, 2022](#bronnen)).
### Conclusie
Uit dit literatuuronderzoek blijkt dat eenzaamheid onder ouderen een behoorlijk complex probleem is met zowel fysieke
als mentale oorzaken, bijvoorbeeld door het verlies van een partner of door sociale isolatie. Daarnaast zijn we erachter
gekomen dat kunstmatige intelligentie (KI) en robots veelbelovende technologieën zijn die de ouderen kunnen helpen om
het gevoel van eenzaamheid te verminderen door het bieden van sociaal contact en ondersteuning. Echter kan het inzetten
van KI en robots ook risico's met zich meebrengen op het gebied van privacy, zoals ongeautoriseerde toegang tot
gevoelige informatie en onvoldoende gegevensbescherming. Om ervoor te zorgen dat de privacy van ouderen niet geschonden
wordt indien KI ingezet wordt om eenzaamheid te bestrijden, is het van belang dat er voldoende maatregelen getroffen
worden om de data van ouderen te beschermen en dat ouderen controle hebben over hoe er wordt omgegaan met hun data.
Kortom, het is van groot belang dat er genoeg richtlijnen en maatregelen getroffen worden om de privacy te waarborgen
voordat kunstmatige intelligentie ingezet kan worden als persoonlijke zorgverlener voor ouderen.
### Bronnen
1. [Eenzaamheid ouderen - SCP](https://repository.scp.nl/bitstream/handle/publications/393/Kwetsbaar%20en%20eenzaam.pdf?sequence=1&isAllowed=y)
2. [Cijfers eenzaamheid onder ouderen - Centraal Bureau van Statistiek](https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2023/38/bijna-70-procent-van-ouderen-heeft-minstens-elke-week-contact-met-de-buren)
3. [Inzetten robots in de ouderenzorg - University of Japan](https://digitcult.lim.di.unimi.it/index.php/dc/article/view/54)
4. [Effectiviteit robots in de ouderenzorg - University of Twente](https://essay.utwente.nl/92446/1/Watford-Spence_MA_Behavioural%2C%20Management%20and%20Social%20sciences.pdf)
5. [KI, Privacy and Security](https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/frai.2022.826737/full)
6. [Problematic Interactions between KI and Health Privacy](https://heinonline.org/HOL/LandingPage?handle=hein.journals/utahlr2021&div=25&id=&page=)